Sterilizasyon Amaçları
- Sterilizasyonda temel ve ana amaç steril edilmek istenilen ortamdaki tüm mikroorganizmaları yok edilmesidir.
- Sterilizasyon uygulamaları pek çok bakımdan önemlidir. Öncelikle laboratuvarda analizde kullanılacak tüm malzemenin (analiz örneği dışında) önceden sterilize edilmiş olma zorunluğu vardır. Aksi hâlde başta besiyerleri ve Petri kutuları olmak üzere kullanılacak materyalden gelen mikroorganizmalar sanki analiz edilen örnekten gelmiş gibi sahte (false) pozitif sonuçlara neden olabilir.
- İkinci olarak kullanılmış malzemenin mutlaka sterilize edildikten sonra yıkanması ve / veya çöpe atılması gereklidir. Bu kural patojenlerin etrafa yayılması tehlikesi yanında kanalizasyona verilen canlı mikroorganizmaların doğal dengeleri bozmaması açısından da önemlidir.
Steril Ortamın Özellikleri
Steril edilecek olan eşyanın sterilizasyondan sonra tekrar kontamine olmaması (steril olma özelliğini kaybetmiş) için dış ortamla ilgisinin kesilmesi lazımdır. Gerekli önlemler alınmamış steril eşya, havada bulunan tozlarla ve tozlar üzerindeki mikroorganizmalarla kirlenir ve sterilitesi bozulur. Bundan dolayı, steril edilecek eşya uygun poşetler içinde veya alüminyum folyo ile sarılarak ya da tromel gibi kaplar içinde steril edilir. Herhangi bir işlem yapılırken açılacak steril kabın ağzının alevden geçirilmesi ve mümkün olduğu kadar kısa sürede tekrar kapatılması gerekir.
Sterilizasyonun Kullanım Alanları
- Tıpta çeşitli amaçlar için sterilizasyon işlemlerinden yararlanılır. Cerrahide enfeksiyonlardan korunmak için dokulara temas edecek aletlerin steril edilmesi gerekir. Vücuda şırınga edilecek ilaçların da steril olması gereklidir. Mikrobiyolojide de sterilizasyon en önemli işlemlerden biridir. Çalışılan ortam, kullanılan alet ve gereçler, besiyerleri mikroorganizmalardan arındırılmadıkça mikrobiyolojik çalışmaların yürütülmesi imkânsızdır.
- Gıda endüstrisi de sterilizasyonun kullanıldığı temel alanlardan biridir. Tüketicilerin kullanımına sunulan gıda ürünlerinin elde edilmesinden üretimine, paketlenmesi ve tüketiciye ulaşımına kadar steril olma özelliğini taşıma gerekir.
- Diğer kullanım alanları ise kozmetik ürün sterilizasyonu, ambalaj malzemelerinin sterilizasyonu, hayvan yemi ve pet gıdaların patojen mikroorganizmalardan arındırılmasıdır