Otoklav Cihazlarının Tanımı
Tıbbi girişimler ve cerrahi operasyonlar sırasında ortamın ve kullanılacak tıbbi cihaz, alet ve malzemelerin sterilize edilmesi gerekir. Mikroorganizmaların kısmen veya tamamen yok edilmeleri işlemleri, sırasıyla dezenfeksiyon ve sterilizasyon olarak tanımlanmaktadır. Bu işlem sonrasında hastalık yapan ve yapmayan tüm mikroorganizmalar ortadan kaldırılmış olur. Bir alet veya malzemenin, üzerinde veya içinde bulunan tüm mikroorganizmalardan arındırılması işlemine ise o malzemenin sterilizasyonu denir. Otoklav, basınçlı su buharı ile sterilizasyon sağlayan bir cihazdır. Sterilizasyon ortamında nem bulunduğundan sıcaklık transferi daha etkin ve hızlı olur. Otoklavlarda ısı ve basınç altında deforme olmayan malzemeler ve besi yerleri sterilize edilir. Bu işlem sonrasında hastalık yapan ve yapmayan tüm mikroorganizmalar ortadan kaldırılmış olur.
Otoklav Cihazlarının Kullanım Amacı
Otoklav Cihazlarının Kullanım Amacı Nemli ısı, daha düşük ısı ve daha kısa süre gerektirdiği için kuru sıcak havadan daha etkili bir sterilizasyon yöntemidir. Nemli ısı mikroorganizmaların protein yapısını koagüle ederek ölmelerini sağlar. Nemli ısı ile sterilizasyon birkaç şekilde uygulanabilmektedir. Bunların başında kaynatma gelmektedir. Normal atmosferik basınçta kaynatma 100 C° ısı sağlar ve pek çok bakteri 10 dakikalık bir sürede bu ısıda ölür. Ancak, bakteri sporlarını ortadan kaldırmak için 24 saat gibi uzun sürelere ihtiyaç olması ve bazı virüslerin bu yöntem ÖĞRENME FAALİYETİ–1 ARAŞTIRMA AMAÇ 4 ile ortadan kaldırılamamaları eskiden oldukça sık olarak uygulanmakta olan bu yöntemin terk edilmesine neden olmuştur. Bir diğer yöntem basınçlı sıcak buhar uygulanarak gerçekleştirilen sterilizasyondur. Günümüzde güvenle kullanılmakta olan bir yöntemdir. Otoklavlar basınçlı buharın alet ve malzemelere uygulanabileceği şekilde tasarlanmış cihazlardır. Basınçlı buhar mevcut bakteri, virüs ve mantarları tahrip ederek mutlak bir sterilizasyon sağlar bu yüzden enfeksiyonun yayılmasında kritik ve yarı kritik olarak sınıflandırılan tüm alet ve malzemelerin otoklavla sterilize edilmesi tavsiye edilmektedir.
Otoklav Cihazlarının Kullanım Alanları
Otoklav cihazları boyutlarının küçüklüğü, kurulum ve kullanım maliyetlerinin düşük oluşu, az yer kaplaması, güvenilir sterilizasyonu gibi sebeplerle kliniklerde, hastanelerde,biyokimya laboratuvarlarında kullanım alanı bulmaktadır. Otoklav cihazları çoğunlukla hastanelerin ameliyathane ve laboratuvarlarındaüniversitelerin biyoloji veterinerlik ve ziraat fakültelerinde sanayi kuruluşlarının (gıda, ilaç ve kozmetik vb.) mikrobiyoloji ve araştırma laboratuvarlarında malzemelerin basınçlı buhar ile sterilizasyonu için kullanılır.
Kullanım alanlarının genişliğinden ötürü biyomedikal cihaz teknisyenlerinin en sık karşılaşacakları sterilizatör çeşitlerinden biri otoklav sterilizatörleri olacaktır.